Projekt finansowany ze środków budżetu państwa od Agencji Badań Medycznych,
wyłoniony w Konkursie otwartym na realizację badań epidemiologicznych dotyczących wielochorobowości, nr naboru: ABM/2023/3

Wielochorobowość – spersonalizowana profilaktyka zdrowotna dla osoby dorosłej (MULTIPREVENT)

numer Projektu: 2023/ABM/03/00036

Główny Badacz

prof. dr hab. Witold Rzyman

Katedra i Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej
Gdański Uniwersytet Medyczny

Grupę wysokiego ryzyka zachorowania na raka płuca stanowią palacze tytoniu. Przeciętny palacz żyje 10 lat krócej niż osoba niepaląca i wynika to nie tylko z częstszego występowania raka płuca w tej populacji, ale także chorób układu krążenia (choroby niedokrwiennej serca, zawału mięśnia sercowego, miażdżycy zarostowej kończyn dolnych, nadciśnienia tętniczego i tętniaka aorty, CVD), nienowotworowych chorób układu oddechowego (rozedmy płuc, przewlekłego zapalenia oskrzeli, POCHP, gruźlicy i astmy oskrzelowej) oraz cukrzycy.
Prowadzone w grupie palaczy badanie przesiewowe z oceną wszystkich wymienionych stanów klinicznych lub czynników prognostycznych obecnych na obrazie NDTK klatki piersiowej, danych z badań ankietowych, uzupełnione o spirometrię i analizę poziomu hemoglobiny glikowanej we krwi, umożliwi wykrycie szeregu chorób cywilizacyjnych, będących głównymi przyczynami zgonu we współczesnym świecie. Oznacza to możliwość uzyskania kolejnych korzyści dla pacjentów bez znaczącego podniesienia kosztów badania. W ramach proponowanego badania planuje się zweryfikować możliwość zastosowania wyników badania NDTK uzupełnionego o wynik badania spirometrycznego i analizy poziomu hemoglobiny glikowanej w celu wykrycia chorób będących głównymi przyczynami zgonów w krajach rozwiniętych.
Do weryfikacji wymienionych przesłanek klinicznych zaprojektowano prospektywne badanie epidemiologiczne, polegające na obserwacji kohorty 3000 osób z grupy wysokiego ryzyka zachorowania na raka płuca, które uczestniczyły w badaniu przesiewowym prowadzonym w latach od 2016 do 2018 (projekt MOLTEST-BIS, w którym uczestniczyło ponad 6,6 tys. osób z makroregionu północnej Polski).
Uzupełnienie wieloparametrycznej oceny obrazów NDTK klatki piersiowej o analizę występowania cukrzycy i POCHP oraz czynników prognostycznych wczesnego zgonu będzie innowacyjnym na skalę światową postępowaniem, z możliwością wprowadzenia interwencyjnych działań profilaktycznych w grupie osób wysokiego ryzyka zachorowania na choroby cywilizacyjne. Innowacyjność badania zwiększy dodatkowo możliwość skorelowania ryzyka wielochorobowości z indywidualnym tłem genetycznym.

Bezpośrednie cele badania to:

1. Zebranie danych klinicznych i epidemiologicznych dotyczących występowania oraz stopnia zaawansowania wszystkich chorób ze szczególnym uwzględnieniem: raka płuca, innych nowotworów klatki piersiowej (np. opłucnej, śródpiersia, nadbrzusza) i innych zmian nowotworowych stwierdzonych w TK, rozedmy płuc, POCHP, chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, stłuszczenia wątroby i osteoporozy w reprezentatywnej grupie byłych lub czynnych palaczy, z wywiadem co najmniej 30 paczkolat, uczestniczących w latach 2016-2018 w badaniu przesiewowym raka płuca MOLTEST-BIS.
2. Prospektywna i retrospektywna analiza obrazów NDTK klatki piersiowej uczestników MOLTEST-BIS, w celu oceny: guzków płuc, zwapnień tętnic wieńcowych i aorty (wskaźnik Agatston’a), ilościowej rozedmy płuc, występowania i/lub stopnia zaawansowania osteoporozy, beztłuszczowej masa ciała i tkanki tłuszczowej (ang. body composition), stłuszczenia wątroby, zwłóknienia miąższu płuc (zmian po przebyciu COVID -19), nowotworów narządów klatki piersiowej, innych nowotworów,
3. Zebranie danych dotyczących związku między indywidualnymi cechami profilu genetycznego oraz przebytymi infekcjami dróg oddechowych a ryzykiem badanych chorób.
4. Opracowanie modeli ryzyka i algorytmów postępowania profilaktycznego i leczniczego we wszystkich chorobach objętych badaniem, w celu poprawy komfortu i wydłużenia życia w populacji na podstawie analizy zebranych danych epidemiologicznych, klinicznych, obrazowych i genetycznych.
5. Zaproponowanie algorytmu oceny NDTK klatki piersiowej pod kątem współchorobowości i postępowania profilaktycznego na podstawie otrzymanych wyników oraz ocena zasadności dołączenia do badania przesiewowego NDTK klatki piersiowej badania krwi oraz spirometrii.
6. Stworzenie programu “zdrowie osoby dorosłej” pozwalającego na monitorowanie zdrowia i wielochorobowości u osób będących czynnymi lub byłymi palaczami tytoniu, do których adresowane są badania w kierunku wczesnego wykrywania raka płuca przy zastosowaniu NDTK.
7. Zwiększenie wiedzy na temat szkodliwości palenia tytoniu i zmniejszenie odsetka palących wśród grupy poddanej/skierowanej interwencji antynikotynowej.

Kryteria włączenia:

1. Uczestnik wcześniejszego badania MOLTEST-BIS.
2. Świadoma zgoda uczestnika.
   
   

Kryteria wyłączenia:

1. Diagnoza raka płuca w trakcie (lub w bezpośrednim następstwie) udziału w badaniu MOLTEST-BIS.
2. Ciężkie choroby lub problemy logistyczne, które mogą przeszkodzić w przeprowadzeniu badania.
3. NDTK klatki piersiowej w ciągu ostatnich 12 miesięcy przed planowanym badaniem w projekcie.
4. Brak świadomej zgody uczestnika.

Okres realizacji: 01.05.2024 – 30.04.2033