Projekt finansowany ze środków budżetu państwa od Agencji Badań Medycznych,
wyłoniony w Konkursie na badania head-to-head w zakresie niekomercyjnych badań klinicznych lub eksperymentów badawczych, nr naboru: ABM/2022/3

Czy multimodalna ocena ultrasonograficzna podnosi skuteczność przedoperacyjnej predykcji obecności nowotworu złośliwego u pacjentów z podejrzeniem nowotworu pęcherzykowego tarczycy. Badanie head-to-head porównujące do standardowej praktyki klinicznej.

numer Projektu: 2022/ABM/03/00010

Dofinansowanie: 823 919,91 PLN
Całkowita wartość: 823 919,91 PLN

Zmiany ogniskowe tarczycy ocenione cytologicznie jako IV kategoria Bethesda (dalej ZOT-IV) mogą mieć charakter łagodny albo być nowotworem złośliwym (dalej: NZ). Stosowane standardowo w praktyce klinicznej metody nie są w stanie wiarygodnie zróżnicować ich charakteru, dlatego wielu pacjentów z ZOT-IV kierowanych jest na operację, której celem jest pobranie materiału do rozpoznania w drodze badania histopatologicznego. Taka procedura wiąże się z dużego stopnia dyskomfortem, powstaniem blizny, ryzykiem powikłań chirurgicznych tj. porażenie nerwu krtaniowego, niedoczynność przytarczyc czy niedoczynność tarczycy, kosztami indywidualnymi oraz społecznymi. Ostatecznie NZ stwierdza się jednak jedynie u 15-20% operowanych z powodu ZOT-IV[1,2], zatem u większości osób zabieg ma charakter wyłącznie diagnostyczny i służy głównie wykluczeniu NZ.
Poszukiwane są małoinwazyjne metody pozwalające na przedoperacyjne różnicowanie pomiędzy zmianą łagodną a NZ w grupie pacjentów z ZOT-IV. Ich upowszechnienie zmniejszyłoby liczbę zabiegów operacyjnych do przypadków rzeczywiście tego wymagających.
Jedną z takich metod może być wieloparametryczne USG (wpUSG), która polega na badaniu danego obszaru z jednoczesnym wykorzystaniem wielu zaawansowanych technik obrazowania ultradźwiękowego, do których zalicza się m. in. elastrografię fali poprzecznej (ang. shear-wave elastography, dalej: SWE) oraz USG z użyciem wzmocnienia kontrastowego (ang. contrast-enhanced ultrasound, dalej: CEUS). Pozwala to uzyskać dodatkowe informacje o strukturze wewnętrznej ZOT oraz jej bezpośregniego otoczenia – SWE poprzez pomiary elastyczności tkanek, a badania CEUS poprzez ocenę szeregu parametrów zależnych od struktury mikrokrążenia.

Opis projektu
Do eksperymentu badawczego będą kwalifikowane osoby w okresie oczekiwania na zabieg diagnostyczno-leczniczy z powodu zmiany ogniskowej tarczycy IV kategorii cytologicznej wg Bethesda (dalej: ZOT-IV). Badanie będzie się składać z:
1) etapu diagnostycznego o
2) okresu obserwacji.

W etapie diagnostycznym pacjenci zostaną przydzieleni losowo do dwóch grup – grupy badanej oraz grupy kontrolnej. W obu grupach w okresie przedoperacyjnym zostanie przeprowadzona ocena USG tarczycy:
1) w grupie badanej wg rozszerzonego protokołu (wieloparametryczna ocena USG),
2) w grupie kontrolnej wg standardowej praktyki klinicznej.

Na podstawie cech USG zmiany zostaną zaklasyfikowane jako sonograficznie łagodne lub sonograficznie złośliwe. W trakcie okresu obserwacji pozyskane zostaną dane o rozpoznaniu histopatologicznym z materiału pobranego w trakcie zabiegu diangostyczno-leczniczego, które posłużą jako metoda referencyjna do porównania skuteczności obu metod USG w przedoperacyjnej identyfikacji nowotworu złośliwego.
Pierwszorzędowy punkt końcowy badania:
poprawne zakwalifikowanie ZOT-IV jako zmiany złośliwej lub łagodnej w oparciu o dane uzyskane w drodze badania USG. Metodą referencyjną będzie badanie histopatologiczne.

Drugorzędowe punkty końcowe:
1) Różnice w wartościach parametrów wpUSG stwierdzane pomiędzy nowotworami łagodnymi a złośliwymi,
2) Częstość występowania zdarzeń niepożądanych w grupach badanej i kontrolnej,
3) Efektywność kosztowa oceniana jako koszt rozszerzenia przedoperacyjnej oceny USG przypadający na dodatkowe trafne rozpoznanie/wykluczenie nowotworu złośliwego.

Główna hipoteza badawcza:
Odsetek poprawnych klasyfikacji będzie co najmniej o 10% wyższy dla wieloparametrycznej ultrasonografii niż dla standardowej oceny USG

Cel
Celem projektu jest porównanie skuteczności, bezpieczeństwa oraz efektywności kosztowej wieloparametrycznej ultrasonografii (wpUSG) ze standardową oceną USG w przedoperacyjnej identyfikacji NZ u pacjentów ze zmianami ogniskowymi IV kategorii cytologicznej wg Bethesda. Dostępne przesłanki pozwalają przypuszczać, że skuteczność diagnostyczna wpUSG w przedoperacyjnym odróżnianiu zmian łagodnych od NZ będzie wyższa niż standardowego badania USG. Potwierdzenie tej hipotezy byłoby uzasadnieniem dla podjęcia dalszych działań zmierzających do dołączenia wpUSG do rutynowej praktyki klinicznej, co w efekcie pozwoliłoby zmniejszyć liczbę diagnostycznych zabiegów operacyjnych w grupie osób z ZOT-IV rzecz diagnostyki małoinwazyjnej. Dodatkowo ocenione zostanie bezpieczeństwo oraz efektywność kosztowa obu strategii diagnostycznych

Badana populacja

Kryteria kwalifikacji [spełnione łącznie]:

• wiek >= 18 r.ż.
• obecna zmiana ogniskowa w tarczycy oceniona cytologicznie jako Bethesda IV
• pacjent został z w/w wskazania zakwalifikowany do zabiegu diagnostyczno-leczniczego

Kryteria wykluczenia [spełnione przynajmniej 1]:

• zmiana wielkości < 5 mm
• słaba widoczność zmiany w standardowym badaniu USG
• zmiana stanowi element konglomeratu przylegających do siebie guzków
• ciąża lub karmienie piersi

Okres realizacji: 02.05.2023 – 31.10.2027